Nisap miktarı mala ulaşmanın ardından 1 kameri yıl geçtiğinden kişi hala nisap miktarından fazla mala sahip ise zekat vermek kişiye farz olmaktadır. Zekatta fevrilik vardır. Yani bu zekatın en yakın zamanda Kur'an-ı Kerim'de geçen zekatı almaya haiz sınıflardan birine verilmesi gerekir. Geciktirmek veya ertelemek bu nedenle caiz değildir. Zekat için verilecek bu miktar artık fakir müslümanların hakkıdır ve onlara teslim edilmesi gerekir.

Nisap miktarı mala ulaşmanın ardından 1 kameri yıl geçtiğinden kişi hala nisap miktarından fazla mala sahip ise zekat vermesi gerekir. Bu süreden sonra, her yıl kişi zekatını hesaplayıp vermesi gerekir. Eğer kişi zekatını bu süreçler içinde vermemiş ise, yine de bu zekatlar onun zimmetindedir ve en yakın zamanda vermesi gerekir. Geçmiş yılların zekatını hesaplarken, o yıllarda elinde olan malları ve onların o zamanki değerlerini hesap ederek vermesi gereken zekatı hesaplar. Örneğin; satma amacı ile elinde bulunan ve 3 yıl boyunca zekatı verilmeye bir arsanın zekatı hesaplanırken; 2019'da değeri 100.000 lira ise 2.500 lira, 2020'de değeri 200.000 lira ise 5.000 lira, 2021'de değeri 300.000 lira ise 7.500 lira zekatı olacaktır. Toplam olarak bu geçen üç yıl için vermesi gereken zekat 15.000 liradır.

Kişi zekatını kendi öncelikle akrabalarına veya bulunduğu yerdeki fakirlere vermelidir. Bulunduğu bölgede fakirler varken başka bir bölgeye gönderilmesi mekruhtur. Ancak kendisine zekat gönderilecek kimseler, akraba veya kendi bölgesindeki kişilerden daha fazla ihtiyaç sahibi iseler, o zaman uzakta olan bu kimselere zekat gönderilmesinde bir kerahet yoktur.

Zekat ile briket ev yaptırılamaz. Çünkü zekattaki şartlardan biri, zekat malının fakir bir müslümana temlik edilmesi, zimmetine verilmesidir. İnşası tamamlanan briket evlere, bölgedeki çadırlarda yaşayan fakir ailelerden seçilerek oturmalarına izin verilmektedir. Ancak bu evler kendilerine temlik edilmemektedir. Bir zaman sonra bu aile başka yere taşınmak isterse, boşalan bu eve başka ihtiyaç sahibi bir aileyi yerleştirmekteyiz. Bu nedenle briket ev bağışlarında zekat kabul edilmemektedir.

Zekat ile su kuyusu açılamaz. Çünkü zekattaki şartlardan biri, zekat malının fakir bir müslümana temlik edilmesi, zimmetine verilmesidir. Açılan su kuyuları halkın hizmetine sunulduğu için, kimseye temlik edilmemektedir. Bu nedenle su kuyusu bağışlarında zekat kabul edilmemektedir.

Beşir derneği olarak bizlere emanet edilen her bağışı bölümüne göre ayırarak, kullanılması gereken yerleri dini vecibelere göre belirliyor ve en çok ihtiyacı olan yerlerden başlayarak yurtiçi ve yurtdışında ihtiyaç sahibi olan kimselere destek oluyoruz.

Zekatın verilebileceği sınıflar Kur’an-ı Kerim’de, Tevbe suresinin 60. ayetinde belirtilmiştir. Ayet-i kerimeye göre zekat verilebilecek sınıflar:

1.Fakir müslümanlar
2.Miskinler
3.Borçlular
4.Mücahidler (Allah yolunda savaşanlar)
5.Yolcular
6.Zekat amilleri *Bugün için böyle bir sınıf yoktur.
7.Köleler *Günümüzde kölelik fiilen kalktığı için bu sınıfta ortadan kalkmıştır.
8.Kalpleri İslam’a ısındırılacaklar *Hz. Ebubekir devrinde bu desteğe ihtiyaç kalmadığı için bu sınıfta artık yoktur.

Kişi nisap miktarı mala ulaştığında bu günü başlangıç tutarak 1 hicri yıl (355 gün) bekler. Bu dönem içerisinde kişinin parası artıp azalabilir. 1 kameri yıl tamamlandığında eğer kişinin malı hala nisap miktarından fazla ise kişinin zekat verme vakti gelmiştir ve zekat hesaplaması yapması gerekir.

Zekat hesaplama yapılırken;

-Altın ve gümüşler,
-Nakit ve banka hesabında bulunan paralar,
-Ticaret mallarının tutarını ve satma amacıyla elinde bulundurduğu mülkiyetler,
-Alacaklı olduğu para miktarı toplanır.
-Eğer kişinin borcu varsa bu borç miktarı çıkan toplam mülkiyet hesabından çıkarılır.
Sonuçta çıkan hesap nisap miktarından fazla ise bu miktarın 40’da 1’ini (%2.5) zekat olarak verir. Nisap miktarından az ise o kişiye zekat vermek farz değildir.

Zekata tabi olmayan mallar şunlardır:

1.Temel ihtiyaç malları: Kişinin oturduğu ev, gerekli ev eşyası, elbise, binek, meslek aletleri gibi temel ihtiyaçları zekata tabi değildir.
2.Haram mal: Faiz, kumar, rüşvet ve gasp gibi yollardan elde edilen mallar zekata tabi değildir.
3.Süs eşyası: Altın ve gümüş dışında elmas, zümrüt ve inci gibi evde bulundurulan süs eşyası zekata tabi değildir.
4.Asli ihtiyaçtan fazla olan ev eşyası: Örneğin, ihtiyaçtan fazla olan halı, elbise, yatak, dikiş makinası, buzdolabı, çamaşır makinası gibi eşyalar zekata tabi değildir.
5.Gelir getiren mallar: Dükkan, otel, depo ve daire gibi kiraya verilen şeyler, taşımacılıkta kullanılan dolmuş, otobüs, tır gibi vasıtaların kendi değerleri ve atölye, fabrikada gibi yerlerde bulunan demirbaş eşyalar zekata tabi değildir. Ancak tüm bunlardan gelen gelir zekata tabidir.
6.Elden çıkıp istifade edilemeyen mallar: Çalınan, zorla alınan ve geri alınması umulmayan, deniz vb. bir yere düşüp çıkarılması mümkün olmayan mallar zekata tabi değildir.
7.Bir şeyin karşılığı olmayan mallar: Verileceği söylenen ancak hala ele geçmeyen mehir, miras ve vasiyet gibi alacaklar zekata tabi değildir.

Zekata tabi olan mallar şunlardır;

1.Altın, gümüş ve banknot
2.Ticaret malları
3.Hayvanlar
4.Maden ve defineler
5.Arazi ürünleri

Sözlükte “sınır, işaret” anlamlarına gelen nisap kelimesi fıkıh terimi olarak zekatın farz olması için gereken ölçü ve miktarı ifade eder. Asgari zenginlik ölçüsü diyebileceğimiz nisap miktarı, zekata tabi her mal için, Hz. Peygamber (s.a.v) tarafından belirlenmiştir.

Hadislerde nisap miktarı şu şekilde gösterilmiştir: Gümüşte nisap miktarı 200 dirhem (595 gr), altında 20 miskal (80.18 gr), hayvanlarda ise 5 deve, 30 sığır, 40 koyundur.

Zekatın farz olabilmesi için hem mükelleflerle hemde mallarla ilgili şartlar vardır:

1-Zekat verecek kimsenin Müslüman, hür, akli dengesi yerinde ve ergenlik çağına girmiş olması,
2-Temel ihtiyaçlarının ve borçlarının dışında nisap miktarı veya daha fazla mala sahip olması,
3-Zekat verilecek malın gerçekten veya hükmen artıcı olması,
4-Zekatın verilebilmesi için tam mülkiyetin bulunması,
5-Nisap miktarına ulaşıldıktan sonra, bu malın üzerinden 1 kameri yıl (355 gün) geçmiş olması.