Zekat Bağışı

Zekât, sözlükte “artma, çoğalma ve bereket” anlamlarına gelmektedir. Zekât İslam hukukunda ise Kur’an’da belirtilen sınıflara sarf edilmek üzere nisap miktarı mala sahip olan zengin müslümanların, her yıl mallarının 40’da 1’ini (2.5) fakir müslümanlara dağıtmak üzere vermeleri demektir.

“Onların mallarından sadaka (zekât) al ki, bununla onları (günahlardan) temizleyesin, onların (sevaplarını) artırıp yüceltesin.” (Tevbe 9/103)

Bu ayete göre zekâtın iki ayrı anlamı bulunmaktadır. Birincisi ibadet olarak yerine getirildiği zaman ondan umulan maddi ve bereket; ikincisi ise insanın nefsinin ve malının zekât ile temizlenmesidir.

“Namazı kılın, zekâtı verin. Önceden kendiniz için ne hayır yaparsanız onu Allah katında bulursunuz. Şüphesiz Allah, yaptıklarınızı eksiksiz görür.” (Bakara 2/110)

Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’de zekatla alakalı olarak şöyle buyurmuştur:

“İslam beş temel esas üzere kurulmuştur: Bunlar, Allah’tan başka ilah olmadığına ve Hz. Muhammed’in onun elçisi olduğuna şehadet etmek, namaz kılmak, zekât vermek, hacca gitmek ve ramazan orucunu tutmaktır.” (Buhari, İman, 1)

İnsan için büyük imtihanlardan olan zekât verme ibadeti önemli bir kulluk borcudur. Hakiki manada var olan her şey Allah-u Teala’nın mülküdür. Bu nedenle zekât vermek güzel bir inancın eseridir.

Diğer bedeni ve mali ibadetlerde olduğu gibi zekât ibadetinde de Müslüman kimselerin hassasiyeti dinin kemalinin bir göstergesidir. Resulullah (s.a.v.)’in şu hadisi bu manaya işaret etmektedir.

“Şüphesiz dininizin tamama ermesi (kemale ulaşması), mallarınızın zekatını vermenizle olur”(Ali el-Müttakî, Kenzü’l-Ummâl, No:15775)

Kimlerin Zekât Vermesi Gerekir?

Zekâtın farz olabilmesi için hem mükelleflerle hem de mallarla ilgili bir takım şartlar vardır:

1- Zekât verecek kimsenin Müslüman, hür, akli dengesi yerinde ve ergenlik çağına girmiş olması,

2- Temel ihtiyaçlarının ve borçlarının dışında nisap miktarı veya daha fazla mala sahip olması,

3- Zekât verilecek malın gerçekten veya hükmen artıcı olması,

4- Zekâtın verilebilmesi için tam mülkiyetin bulunması,

5- Nisap miktarına ulaşıldıktan sonra, bu malın üzerinden 1 kameri yıl (355 gün) geçmiş olması,

Nisap Miktarı Nedir, Ne Kadardır?

Sözlükte “sınır, işaret” anlamlarına gelen nisap kelimesi fıkıh terimi olarak zekâtın farz olması için gereken ölçü ve miktarı ifade eder. Asgari zenginlik ölçüsü diyebileceğimiz nisap miktarı, zekâta tabi her mal için, Hz. Peygamber (s.a.v) tarafından belirlenmiştir.

Hadislerde nisap miktarı şu şekilde gösterilmiştir: Gümüşte nisap miktarı 200 dirhem (595 gr.), altında 20 miskal (80.18 gr.), hayvanlarda ise 5 deve, 30 sığır, 40 koyundur.

Zekâta Tabi Olan Mallar Nelerdir?

Zekâta tabi olan mallar şunlardır;

1. Altın, gümüş ve banknot

2. Ticaret malları

3. Hayvanlar

4. Maden ve defineler

5. Arazi ürünleri

Zekâta Tabi Olmayan Mallar Nelerdir?

Zekâta tabi olmayan mallar şunlardır:

1.Temel ihtiyaç malları: Kişinin oturduğu ev, gerekli ev eşyası, elbise, binek, meslek aletleri gibi temel ihtiyaçları zekâta tabi değildir.

2. Haram mal: Faiz, kumar, rüşvet ve gasp gibi yollardan elde edilen mallar zekâta tabi değildir.

3. Süs eşyası: Altın ve gümüş dışında elmas, zümrüt ve inci gibi evde bulundurulan süs eşyası zekâta tabi değildir.

4. Asli ihtiyaçtan fazla olan ev eşyası: Örneğin, ihtiyaçtan fazla olan halı, elbise, yatak, dikiş makinası, buzdolabı, çamaşır makinası gibi eşyalar zekâta tabi değildir.

5. Gelir getiren mallar: Dükkân, otel, depo ve daire gibi kiraya verilen şeyler, taşımacılıkta kullanılan dolmuş, otobüs, tır gibi vasıtaların kendi değerleri ve atölye, fabrikada gibi yerlerde bulunan demirbaş eşyalar zekâta tabi değildir. Ancak tüm bunlardan gelen gelir zekâta tabidir.

6. Elden çıkıp istifade edilemeyen mallar: Çalınan, zorla alınan ve geri alınması umulmayan, deniz vb. bir yere düşüp çıkarılması mümkün olmayan mallar zekâta tabi değildir.

7. Bir şeyin karşılığı olmayan mallar: Verileceği söylenen ancak hala ele geçmeyen mehir, miras ve vasiyet gibi alacaklar zekâta tabi değildir.

Zekât Nasıl Hesaplanır?

Kişi nisap miktarı mala ulaştığında bu günü başlangıç tutarak 1 hicri yıl (355 gün) bekler. Bu dönem içerisinde kişinin parası artıp azalabilir. 1 kameri yıl tamamlandığında eğer kişinin malı hala nisap miktarından fazla ise kişinin zekât verme vakti gelmiştir ve zekât hesaplaması yapması gerekir.

Zekât hesaplama yapılırken;

-Altın ve gümüşler,

-Nakit ve banka hesabında bulunan paralar,

-Ticaret mallarının tutarını ve satma amacıyla elinde bulundurduğu mülkiyetler,

-Alacaklı olduğu para miktarı toplanır.

-Eğer kişinin borcu varsa bu borç miktarı çıkan toplam mülkiyet hesabından çıkarılır.

Sonuçta çıkan hesap nisap miktarından fazla ise bu miktarın 40’da 1’ini (2.5) zekât olarak verir. Nisap miktarından az ise o kişiye zekât vermek farz değildir.

Zekât Kimlere Verilir?

Zekâtın verilebileceği sınıflar Kur’an-ı Kerim’de, Tevbe suresinin 60. ayetinde belirtilmiştir. Ayet-i kerimeye göre zekât verilebilecek sınıflar:

1. Fakir müslümanlar

2. Miskinler

3. Borçlular

4. Mücahidler (Allah yolunda savaşanlar)

5. Yolcular

6. Zekât amilleri (Bugün için böyle bir sınıf yoktur.)

7. Köleler (Günümüzde kölelik fiilen kalktığı için bu sınıf da ortadan kalkmıştır.)

8. Kalpleri İslam’a ısındırılacaklar (Hz. Ebubekir r.a. devrinde böyle bir desteğe ihtiyaç kalmadığı için bu sınıf da artık yoktur.)

Şartlı Zekât Verilebilir mi?

Zekât ibadet fevrilik yani acelecilik içerdiğinden dolayı teslim edildikten sonra en kısa sürede dağıtılması ve fakire ulaştırılması gerekmektedir. Ülke şartlı Zekât bağışı yapıldığında bazen şart belirtilen ülkede gerçekleşen politik veya doğal sıkıntılardan ötürü bu ülkelere giriş yapılamamakta ve zekâtın teslim edilmesi gecikmektedir. Bu nedenden dolayı ülke şartlı zekât kabul edilememektedir.

Ancak derneğimizin aktif kampanya uyguladığı ülkelerde neredeyse her zaman faaliyet gösterme imkânı olduğu için bu ülkelere şartlı zekât verilebilir.

Bununla beraber şartsız verilen zekatlar o günlerde en çok ihtiyacı olan bölge neresi ise orada kullanılmaktadır. Savaş veya doğal afetlerin zarar verdiği yerlerde ihtiyacı olan halka gıda ve nakit olarak yardım yapılmaktadır.
Bu gibi durumlarda şartsız verilen zekatlarınız daha acil ihtiyacı olan insanlara ulaşmaktadır. Hangi ülkeye şartlı verebileceğiniz konusunda temsilciliklerimiz veya çağrı merkezi üzerinden bilgi alabilirsiniz.

Zekâtım Nerede Kullanılacak?

Beşir derneği olarak bizlere emanet edilen her bağışı bölümüne göre ayırarak, kullanılması gereken yerleri dini vecibelere göre belirliyor ve en çok ihtiyacı olan yerlerden başlayarak yurtiçi ve yurtdışında ihtiyaç sahibi olan kimselere destek oluyoruz.